Η Σύνοδος Κορυφής μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ξεκίνησε άτυπα, καθώς δεν προβλέφτηκε ως έχουσα θεσμικό ρόλο από τις ιδρυτικές συνθήκες των κοινοτήτων, κυρίως εξαιτίας της επιφύλαξης απέναντι στις εθνικές επιδιώξεις των τότε κρατών μελών.
Ωστόσο εξελίχθηκε με τα χρόνια σε αναγκαίο όργανο, του οποίου ο ρόλος αναγνωρίστηκε με τις τροποποιητικές των αρχικών συνθήκες. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που απαρτίζεται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών και τον Πρόεδρο της Επιτροπής (σήμερα μαζί και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) έχει ως αποστολή "να δίνει την απαραίτητη ώθηση για την ανάπτυξη της ΕΕ και να προσδιορίζει τους κεντρικούς της πολιτικούς προσανατολισμούς". Συνεπώς τίθενται οι γενικοί στόχοι της ΕΕ οι οποίοι θα λάβουν συγκεκριμένη μορφή από τα υπόλοιπα όργανα της ΕΕ και ιδίως την Επιτροπή.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνέρχεται 4 φορές το χρόνο και υποβοηθείται από την Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων [COREPER] η οποία προετοιμάζει και επεξεργάζεται τα θέματα της ατζέντας με σκοπό την επίτευξη συναίνεσης και συνοχής μεταξύ των διαφορετικών απόψεων, δεδομένης της ομοφωνίας που πρέπει να επιτευχθεί για τη λήψη αποφάσεων. Οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής ολοκληρώνονται με την κατάρτιση "συμπερασμάτων".
Αυτές τις ημέρες η Σύνοδος Κορυφής έχει ιδιαίτερα αυξημένη σπουδαιότητα λόγω της κρίσης στη ζώνη του ευρώ και της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, η οποία έχει οδηγήσει σε αντιπαράθεση τα κράτη μέλη, με πρωτη τη Γερμανία η οποία αντιδρά σε κάθε μηχανισμό οικονομικής διάσωσης χωρών που δεν συστήνεται υπό τους όρους της. Πίσω της "τρέχει" η Γαλλία, με πρωτοφανή απάθεια περί των ευρωπαϊκών δρώμενων και οι υπόλοιπες χώρες μοιράζονται ανάμεσα σε αυτές του Βορρά και του Νότου. Για ακόμα μια φορά γίνεται ολοφάνερο ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα κινδυνεύει λόγω των ανεπαρκών και χωρίς όραμα ηγετών της. Κατώτεροι των περιστάσεων και με έλλειψη αποφασιστικότητας για αλληλεγγύη, οι ηγέτες της ΕΕ (το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) δε βάζουν στην ατζέντα τους το ευρωομόλογο, καθώς οι αγορές αντιλαμβάνονται τις αμφιταλαντεύσεις και εξακολουθούν να στοιχηματίζουν ενάντια στο ευρώ. Μάλιστα μόλις 3 μέρες πριν, οίκοι αξιολόγησης απείλησαν τον υποβιβασμό υπερχρεωμένων κρατών, αποδεικνύοντας την αδυναμία της ΕΕ να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Υπό την άσκηση όλων αυτών των πιέσεων των αντικρουόμενων εθνικών συμφερόντων και και της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης οι ηγέτες πήραν πολιτική απόφαση: τροποποίηση της συνθήκης ώστε να καθιερωθεί μηχανισμός σταθεροποίησης των χωρών σε οικονομική κρίση, με προϋπολογισμό περίπου 440 δισ. ευρώ και εκτιμώμενη έναρξη λειτουργίας τον Ιούνιο του 2013...